انواع قرص ضد بارداری | دکتر ژاله فاضل سرجویی
 تهیه شده: دپارتمان تخصصی ترجمه دُروانا
 

قرص ضد بارداری چیست
قرص ضد بارداری چیست؟ قرص ضدبارداری می تواند از ایجاد بارداری پیشگیری کند. استفاده از قرص های ضد بارداری یکی از موثرترین و رایج ترین روش ها برای جلوگیری از بارداری می باشد. نرخ عدم موفقیت استفاده از قرص ضد بارداری در صورت استفاده صحیح از آن کمتر از یک درصد می باشد. به هر حال در مورد خانم هایی که دوز قرص های ضدبارداری خود را فراموش می کنند نرخ عدم موفقیت به 8 درصد نیز می رسد.

اگر فکر می کنید مصرف روزانه قرص ضد بارداری مشکل است و آن را فراموش می کنید در این صورت می توانید از سایر گزینه های پیشگیری از بارداری مانند استفاده از آمپول، پچ، ایمپلنت یا حلقه های واژینال استفاده کنید. قرص ضد بارداری می تواند مقرون به صرفه باشد. خیلی از قرص های ضد بارداری با قیمت پایین در داروخانه ها وجود دارند. در این مقاله سعی بر آن است تا انواع قرص ضد بارداری و عوارض آن به طور اجمالی بررسی شود.

مزایای استفاده از قرص های ضد بارداری
مزایای استفاده از قرص ضد بارداری عبارت است از:

تاثیر قرص های ضد بارداری بر قاعدگی می تواند سبک شدن پریودها را به دنبال داشته باشد.
اگر قرص های ضد بارداری به طور مناسبی استفاده شود اثربخشی بسیار بالایی به منظور پیشگیری از بارداری دارد.
قرص های ضد بارداری می تواند مانع از خونریزی های سنگین شده و شدت درد را در فیبروم رحم و آندومتریوز کاهش می دهد.
آکنه و اختلالات ناخوشایند مربوط به قاعدگی در اثر استفاده از قرص های ضد بارداری می تواند بهبود یابد.
استفاده از قرص های ضد بارداری می تواند ریسک ابتلا به بیماری های التهابی لگنی، ابتلا به سرطان رحم و تخمدان را کاهش دهد.
قرص های ضد بارداری حاوی پروژسترون از موثرترین و بی خطرترین قرص های ضد بارداری در دوران شیردهی محسوب می شود. هم چنین در افرادی که نمی توانند از استروژن استفاده کنند، استفاده از این قرص ها بی خطر خواهد بود.
انواع قرص ضد بارداری
قرص های ضد بارداری ترکیبی
همه قرص های ضد بارداری توسط متخصصین زنان نسخه می شود. قرص های ضد بارداری ترکیبی یکی از انوع قرص های ضد بارداری هستند که در یک بسته 21 روزه با 21 قرص فعال یا 28 روزه با 21 قرص فعال و 7 قرص غیر فعال می باشد. قرص هایی با دوره های طولانی به نام Seasonique نیز وجود دارند که حاوی 84 قرص فعال و 7 قرص غیر فعال می باشد. این قرص های غیر فعال به خانم ها کمک می کند تا به خاطر بیاورند که چه زمانی باید استفاده از بسته جدید قرص ضد بارداری را آغاز کنند. اگر استفاده از قرص های غیر فعال فراموش شود شانسی برای وقوع بارداری وجود نخواهد داشت. اما استفاده به موقع از قرص های فعال بسیار اهمیت دارد.

قرص های ضد بارداری ترکیبی حاوی دو هورمون پروژسترون و استروژن می باشد در حالی که قرص های غیر ترکیبی تنها حاوی پروژستین می باشد. به طور کلی قرص های ضد بارداری ترکیبی در مقایسه با قرص های ضد بارداری فاقد استروژن اثر بخشی بهتری دارند. قرص های ضد بارداری ترکیبی عمدتا حاوی مقادیر متفاوتی از هورمون ها می باشد.

قرص ضدبارداری یاسمین Yasmin
انواع قرص ضد بارداری خارجی مانند قرص ضدبارداری یاسمین Yasmin و یا قرص ضد بارداری یاز Yaz نمونه ای از قرص های ضد بارداری موجود در بازار هستند که حاوی قرص های ضد بارداری ترکیبی می باشند.

پریودهای ماهانه همزمان با استفاده از قرص های ضد بارداری ترکیبی اتفاق می افتد. زمانی که خانم ها از قرص های ضد بارداری فصلی استفاده کنند که سیکل طولانی دارد، در این صورت پریودها تنها چهار بار در سال اتفاق خواهد افتاد و یا به طور کلی حذف خواهد شد.

قرص های ضد بارداری حاوی پروژسترون یا پروژستین
این قرص ها تنها حاوی norethindrone به عنوان ماده فعال می باشد. زمانی که یک بسته از قرص های ضد بارداری حاوی پروژسترون به اتمام رسید شما می توانید بسته دیگری را در روز آینده آغاز کنید. با مصرف قرص های ضد بارداری حاوی پروژسترون ممکن است پریود در هفته چهارم ایجاد شود. هم چنین ممکن است پریودی اتفاق نیفتاده و یا ممکن است لکه بینی هایی در طول ماه ایجاد شود، پریودها سبک تر یا سنگین تر شوند. در هر حال نباید مصرف قرص های ضد بارداری حاوی پروژسترون متوقف شود.

طریقه مصرف قرص ضد بارداری
طریقه مصرف قرص ضد بارداری یا نحوه مصرف قرص های ضد بارداری از اهمیت ویژه ای برخوردار است، باید به خاطر داشت اثربخشی قرص ضد بارداری ترکیبی در صورت استفاده مرتب روزانه حاصل می شود. بنابراین دقت در زمان مصرف قرص های ضد بارداری اصل بسیار مهمی محسوب می شود. قرص های ضد بارداری حاوی پروژسترون باید در ساعت مشخصی روزانه استفاده شود. اگر یک دوز مصرفی فراموش شود در آن صورت شانس آزادسازی تخمک و بارداری افزایش می یابد.

در نحوه مصرف قرص های ضد بارداری به یاد داشته باشید که هر زمان که استفاده از یک قرص را فراموش کردید بهتر است از کاندوم یا دیافراگم و یا ترکیبات اسپرم کش استفاده کنید. خطر احتمال بارداری بستگی به روزی دارد که دوز مصرف دارو را فراموش کرده اید. برای دریافت اطلاعات بیشتر در این مورد می توانید از پزشک متخصص زنان خود راهنمایی بخواهید.

در صورتی که مصرف قرص ضد بارداری ترکیبی (مانند قرص ضد بارداری ال دی، یاز، یاسمین) یا قرص ضد بارداری فاقد استروژن را فراموش کردید هر زمان که به خاطر آوردید بهتر است آن را مصرف کنید. قرص بعدی را سر ساعت مقرر استفاده کنید.

اگر شما مصرف دو قرص را فراموش کردید می توانید هر دو قرص فراموش شده را همزمان و در ساعت معین استفاده کنید و سپس قرص بعدی را در نوبت بعدی به همان ترتیب استفاده کنید. استفاده از دو قرص به طور همزمان ممکن است کمی احساس ناراحتی معده را در پی داشته باشد اما این عارضه مدت زیادی ادامه نخواهد داشت. تا زمانی که بسته کامل قرص را تمام نکرده اید از روش دیگری مانند کاندوم یا ماده اسپرم کش علاوه بر قرص های ضد بارداری استفاده کنید، مگر آن که پزشک توصیه دیگری را برای شما داشته باشد.

اگر شما مصرف سه قرص را پشت سر هم فراموش کرده اید در آن صورت باید با پزشک متخصص زنان مشورت کنید. شاید در این شرایط لازم باشد بسته قرص جدیدی را علاوه بر سایر روش های پشتیبان مانند کاندوم و ترکیبات اسپرم کش استفاده کنید.

در صورتی که مصرف قرص ضد بارداری حاوی پروژسترون را فراموش کنید احتمال باردار شدن شما وجود خواهد داشت. اگر یک دوز از این قرص ها فراموش شود باید هر زمان که به خاطر آوردید فورا آن را استفاده کنید و قرص بعدی را نیز با فاصله ای منظم مورد استفاده قرار دهید. در این مورد نیز استفاده از روش های پشتیبان مانند کاندوم یا ترکیبات اسپرم کش را در طول 48 ساعت آینده فراموش نکنید.

اگر هم چنان ابهامی در مورد فراموش کردن مصرف قرص های ضد بارداری در ذهن دارید می توانید تا قبل از مشورت با پزشک قرص های ضد بارداری را به طور روزانه استفاده کرده و علاوه بر آن هر زمان که نزدیکی داشتید از کاندوم نیز استفاده کنید.

هشدارهایی در مورد اثرات مخرب قرص های ضد بارداری در برخی خانم ها
قرص های ضد بارداری نباید در خانم هایی که سابقه ابتلا به سرطان سینه، سرطان اندومتر، خونریزی های واژینال که هنوز علت آن تشخیص داده نشده است استفاده شود و همچنین خانم های که ابتلا به بیماری های کبدی یا تومورهای کبدی، افزایش احتمال ایجاد لخته خون و یا ریسک سکته در آن ها بالاست نباید از قرص های ضد بارداری استفاده کنند. هم چنین قرص ضد بارداری نباید در صورت احتمال بارداری مورد استفاده قرار گیرد.

سیگار کشیدن ریسک بروز عوارض جانبی قلبی را همزمان با استفاده از استروژن و پروژستین به فرم قرص، پچ و یا رینگ افزایش می دهد. مصرف قرص های ضد بارداری ترکیبی در خانم های بالای 35 سالی که سیگار می کشند ممنوع است زیرا احتمال بروز عوارض جانبی جدی مانند حملات قلبی، لخته های خونی و یا سکته را افزایش می دهد.

خانم هایی که سابقه ابتلا به فشار خون بالا، درد قفسه سینه، دیابت، سردردهای شدید، سابقه بیماری های قلبی یا کبدی دارند، صرف نظر از سن نباید از قرص های ضد بارداری ترکیبی استفاده کنند. احتمال بروز خطرات قلبی عروقی متناسب با سن، وزن، سابقه خانوادگی و تعداد سیگارهایی که در روز استفاده می شود افزایش می یابد. خانم ها باید در مورد خطرات و عوارض جانبی قرص های ضدبارداری با پزشک متخصص زنان مشورت کنند.

در صورتی که به سردردهای میگرنی دچار هستید در مورد استفاده از قرص های ضد بارداری باید با پزشک متخصص زنان مشورت کنید.

قرص های کنترل بارداری افراد را علیه بیماری های مقاربتی مانند اچ آی وی یا ایدز محافظت نمی کند. برای پیشگیری از ابتلا به بیماری های مقاربتی استفاده از کاندوم لاتکس ضروری خواهد بود.

قرص های ضد بارداری دوران شیردهی
قرص های ضد بارداری دوران شیردهی نباید حاوی استروژن باشد زیرا استروژن می تواند ذخیره شیر را کاهش دهد. روش های کنترل بارداری در خانم های شیرده عبارت است از استفاده از آی یو دی، قرص های ضد بارداری پروژسترونی، امیپلنت های کنترل بارداری.

قرص های ضدبارداری چه عوارضی دارد؟
عوارض جانبی قرص های ضدبارداری عبارت است از:

لکه بینی بین پریودها
اضافه وزن احتمالی (این سوال برای خانم ها مطرح می شود که آیا قرص های ضدبارداری چاق کننده است؟ که در برخی شرایط جواب آن مثبت است)
تورم و حساس شدن سینه ها
حالت تهوع و ناراحتی های معده
تغییرات خلقی
عوارض جانبی عنوان شده از شایع ترین عوارض جانبی قرص های ضدبارداری محسوب می شود. اما برخی دیگر از عوارض جانبی قرص های ضدبارداری عبارت است از:

تاری دید
درد شدید در معده
سردردهای شدید
تورم و درد در پاها
درد قفسه سینه، حملات قلبی، لخته های خونی و یا سکته
تاثیرات جانبی دیگری نیز در مورد قرص های ضد بارداری وجود دارد. بنابراین بهتر است قبل استفاده از قرص های ضد بارداری با پزشک متخصص زنان خود مشورت کنید.

هر زمان که مصرف قرص های ضد بارداری آغاز می شود احتمال بروز خونریزی در ماه های اول استفاده وجود دارد. مادامی که بدن خود را نسبت به سطوح هورمونی مختلف تنظیم می کند احتمال بروز خونریزی غیر منتظره وجود دارد. خونریزی غیر منتظره در این شرایط نرمال خواهد بود و از عوارض موقتی استفاده از قرص های ضد بارداری می باشد.

در قرص های ضد بارداری پروژسترونی احتمال بروز خونریزی های غیر منتظره بیشتر است. علاوه بر این اگر شما استفاده از قرص را در یک نوبت فراموش کنید یا در صورت مصرف دارویی که با قرص های ضد بارداری تداخل دارد هم چنین در صورت بروز استفراغ یا اسهال که در جذب دارو تداخل ایجاد می کند، در آن صورت نیز احتمال بروز خونریزی غیر منتظره وجود دارد.

حتی در صورت بروز خونریزی های غیر منتظره هم چنان باید به استفاده از قرص های ضد بارداری بر اساس دستور پزشک ادامه داد. خونریزی های غیر منتظره ظرف چند ماه فروکش خواهد کرد.

اگر این خونریزی ها در طول زمان برطرف نشود یا سنگین بوده و یا بیش از هفت روز به طول بیانجامد باید فورا با پزشک متخصص زنان تماس بگیرید.

داروهایی که بر تاثیر قرص های ضد بارداری اثر می گذارند
مدت ها تصور بر این بود که استفاده از آنتی بیوتیک ها اثربخشی روش های هورمونی ضد بارداری را کاهش می دهد. توصیه معمول در این شرایط این است که بهتر است علاوه بر استفاده از قرص های ضد بارداری از روش های دیگری مانند کاندوم و استفاده از ترکیبات اسپرم کش تا زمان تمام شدن آنتی بیوتیک ها استفاده شود.

اما بر اساس تحقیقات جدیدی که انجام گرفته است به نظر می رسد تنها آنتی بیوتیک ریفامپین می تواند اثربخشی قرص ضد بارداری را کاهش دهد. ریفامپین با کاهش مقدار هورمون های کنترل بارداری (اتینیل استرادیول و پروژستین) در خانم هایی که از قرص ضد بارداری استفاده می کنند منجر به کاهش اثر بخشی می شوند. مقادیر هورمون ها برای پیشگیری از تخمک گذاری بسیار اهمیت دارد. ریفامپین هم چنین می تواند اثربخشی پچ ها و رینگ های واژینال را نیز کاهش دهد. در مورد این خانم ها استفاده از روش های غیر هورمونی مانند استفاده از دیافراگم، دستگاه درون رحمی مسی یا کاندوم توصیه می شود. خوشبختانه داروی ریفامپین دارویی ضد سل می باشد گه استفاده از آن چندان متداول نیست.

در سال 2002 برخی شواهد نشان داد میزان قرص ضدباردرای خوراکی همزمان با مصرف آنتی بیوتیک هایی مانند آمپی سیلین، سیپروفلوکساسین، کلاریترومایسین، داکسی سایکلین، مترونیدازول، افلوکساسین، روکسی ترومایسین، تمافلوکساسین و تتراسایکلین بدون تغییر باقی می ماند.

برخی داروها مانند داروی ضد قارچی به نام griseofulvin می تواند میزان هورمون های قرص های ضد بارداری را کاهش داده و بر اثربخشی آن ها تاثیر منفی بگذارد. برخی داروهای ضد تشنج مانند کاربامازپین، فنی توئین، پریمیدون و فنوباربیتال نیز می تواند اثربخشی قرص های ترکیبی ضد بارداری را کاهش دهد. برخی داروهای مورد استفاده در درمان اچ آی وی نیز می تواند اثربخشی قرص ضد بارداری را تحت تاثیر قرار دهد.

به طور کلی با وجود تحقیقات متعددی که انجام شده است هنوز هم ارتباط بین استفاده از آنتی بیوتیک و قرص ضد بارداری مورد بحث قرار دارد. تحقیقات بالینی بزرگی در این مورد در دست انجام می باشد و خیلی از تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده مورد ارزیابی قرار گرفته است. به طور کلی پزشکان به هنگام تجویز آنتی بیوتیک ها عموما استفاده از کاندوم را در طول درمان و یک هفته پس از درمان توصیه می کنند.