مراحل درمان سنگ کلیه
در مرحله اول درمان سنگ کلیه اگر بیمار مشکوک به سنگ کلیه باشد پزشک برای او آزمایش خون و آزمایش ادرار جهت  تجویز می کند.

آزمایش خون
آزمایش های خون ممکن است بیانگر وجود مقادیر بیش از حد کلسیم یا اوریک اسید در خون باشند. نتایج آزمایش خون می تواند به پایش سلامت کلیه ها کمک کرده و همچنین پزشک را به سمت بررسی وجود دیگر بیماری ها هدایت کند.

 آزمایش ادرار
آزمایش جمع آوری ادرار ۲۴ ساعته ممکن است بیانگر دفع بیش از حد مواد معدنی تشکیل دهنده سنگ یا وجود بسیار اندک مواد پیشگیری کننده از سنگ ها باشد. در این آزمایش، پزشک می تواند جمع آوری دو نمونه ادرار ۲۴ ساعته را در دو روز متوالی درخواست دهد.

آزمایش ادرار برای تشخیص سنگ کلیه

سونوگرافی
مرحله دوم درمان سنگ کلیه تصویر برداری یا سونوگرافی می باشد. در این قسمت آزمایش های تصویر برداری می توانند سنگ های کلیوی را در مجاری ادراری نشان دهند. انواع تصویر برداری ها متفاوت بوده و از عکس های ساده اشعه ایکس شکمی تا سی تی اسکن ها پر سرعت یا با انرژی دو گانه را در بر می گیرند.

عکس های ساده شکمی ممکن است سنگ های کلیوی کوچک را نشان ندهند اما سی تی اسکن ها حتی سنگ های کوچک را نیز نشان می دهد.

دیگر روش های تصویربرداری شامل سونوگرافی (آزمایشی غیر تهاجمی) و اوروگرافی درون رگی می شوند که در آن یک ماده رنگی به درون یک ورید بازو تزریق شده و همزمان با حرکت رنگ درون کلیه ها و مثانه از آن تصاویر اشعه ایکس (پیلوگرام درون رگی) یا سی تی (سی تی اوروگرام) گرفته می شود.

 آزمایش سنگ های دفع شده
امکان دارد جهت بدست آوردن سنگ هایی که فرد دفع می کند، از او خواسته شود تا بر روی یک صافی ادرار کند. تست آزمایشگاهی مواد تشکیل دهنده سنگ های کلیوی را مشخص می کند. پزشک از این اطلاعات استفاده می کند تا علت تشکیل سنگ های کلیوی را تعیین کرده و برای پیشگیری از سنگ های کلیوی بیشتر برنامه ای تهیه کند.

اگر دچار کلیه درد شدید شدید جهت درمان سریع کلیه درد به لینک زیر مراجعه کنید

انواعسنگ کلیه
در ادامه به بررسی انواع سنگ کلیه می پردازیم.

سنگ های کلسیمی
 از رایج ترین انواع سنگ ها، سنگ های کلسیمی هستند که بر اثر کلسیم و اکسالیت‌ بالای خون اتفاق می افتند. مصرف برخی داروهای خاص و افزایش بسیار زیاد ویتامین D، از جمله دلایلی هستند که می‌توانند موجب افزایش غلظت کلسیم شوند. عوامل ژنتیکی و مصرف مواد غذایی دارای اکسالیت‌ از قبیل اسفناج، می‌توانند موجب افزایش میزان اکسالیت‌ شوند.

سنگ های اسید اوریکی
 یکی از فرآورده های جنبی متابولیسم پروتئین، اوریک‌اسید است که افزایش بیش از حد آن می‌تواند سبب تشکیل سنگ های حالب گردد.

سنگ های استرووایت
این نوع سنگ ها، بر اثر عفونت باکتریایی مجاری ادراری اتفاق می افتد و بیشتر در زنان بروز می یابد.

سنگ های سیستین‌
در موارد بسیار نادر، عوامل ارثی در برخی افراد باعث دفع بیش از حد نوعی آمینو اسید توسط کلیه می شود و در نهایت منجر به تشکیل سنگ می‌شود.

به طور نسبی می‌توان گفت یک نفر از هر ۱۰ نفر در طول زندگی دچار سنگ های حالب می‌شود، که موارد زیر در بروز این مشکل نقش به سزایی دارند:

جنسیت (مردان نسبت به زنان بیشتر دچار این مشکل می‌شوند)
سن (سنگ حالب در مردان بین رده سنی ۴۰ الی ۶۰ سال بیشتر اتفاق می افتد)
سبک زندگی (شامل بی تحرکی، عدم نوشیدن آب کافی و مصرف پروتئین های حیوانی می‌شود)
سابقه خانوادگی
عفونت شدید مجاری ادراری
درمان سنگ کلیه بر اساس نوع سنگ
درمان سنگ کلیه بسته به نوع و علت سنگ متفاوت است.

درمان سنگ کلیه بزرگ
سنگ های کلیوی که با روش های غیر جراحی قابل درمان نیستند ممکن است به درمان های وسیع تری نیاز داشته باشند. قابل درمان نبودن این سنگ ها می تواند به دلیل بزرگی بیش از حد آن ها جهت عبور خود به خودی و یا ایجاد خونریزی، آسیب کلیوی و عفونت های مجاری ادراری باشد. این فرایند ها می توانند شامل موارد زیر شوند:

استفاده از امواج صوتی برای شکستن سنگ ها
در برخی سنگ های کلیوی (بسته به اندازه و محل سنگ) پزشک می تواند استفاده از فرایندی به نام ((سنگ شکنی برون اندامی با امواج شوک یا ESWL)) را به بیمار توصیه کند.

ESWL از امواج صوتی استفاده می کند تا با ایجاد ارتعاشات قوی (امواج شوک) سنگ ها را به قطعاتی کوچک و قابل دفع از طریق ادرار تبدیل کند. این فرایند در حدود ۴۵ تا ۶۰ دقیقه به طول انجامیده و می تواند سبب ایجاد دردی متوسط شود.

به همین دلیل امکان دارد جهت راحتی فرد، او را آرام کرده و یا تحت یک بیهوشی خفیف قرار دهند. ESWL می تواند سبب ایجاد خون در ادرار، کبودی بر روی کمر یا شکم، خونریزی در اطراف کلیه و دیگر اعضای مجاور و همچنین ناراحتی شود که همزمان با عبور قطعات سنگی از مجرای ادرار به وجود می آید.

جراحی برداشت سنگ های بسیار بزرگ در کلیه
یک فرایند به نام ((نفرولیتوتومی از راه پوست)) شامل برداشت جراحی سنگ کلیه با استفاده از دوربین ها و ابزار هایی می شود که از راه یک برش کوچک در کمر به بدن وارد می شوند. در این عمل، فرد تحت بیهوشی عمومی قرار گرفته و جهت ریکاوری (بهبودی) یک تا دو روز را در بیمارستان سپری خواهد کرد.

در صورت موفق نبودن ESWL پزشک می تواند انجام این جراحی را به بیمار پیشنهاد دهد.

استفاده از یک دوربین (اسکوپ) برای برداشتن سنگ ها
پزشک می تواند برای برداشتن سنگ های کوچک تر در میزنای یا کلیه یک لوله باریک، دارای نور و مجهز به دوربین (یورتروسکوپ) را به میزراه، مثانه و در نهایت میزنای وارد کند. هنگامی که جای سنگ مشخص می شود، ابزار های ویژه می توانند سنگ را گرفته و یا آن را به قطعاتی کوچکی بشکنند که از طریق ادرار قابل دفع باشند.

سپس، پزشک می تواند یک لوله کوچک (استنت) را جهت کاهش تورم و تسریع بهبودی در میزنای قرار دهد. ممکن است فرد جهت انجام این فرایند به بیهوشی عمومی یا بی حسی موضعی نیاز داشته باشد.

آیا می دانید علل تشکیل سنگ در مثانه چیست؟ آیا می دانید سنگ مثانه چگونه درمان می شود؟ برای اطلاع از روش های درمان سنگ مثانه به لینک زیر مراجعه کنید

جراحی غده پاراتیروئید
برخی سنگ های ساخته شده از فسفات کلسیم به وسیله فعالیت بیش از حد غده های پاراتیروئید که در چهار گوشه غده تیروئید قرار دارند به وجود می آیند. غده تیروئید در زیر سیب گلو قرار دارد. هنگامی که این غده ها مقدار بیش از حدی هورمون پاراتیروئیدی تولید می کنند (هیپرپاراتیروئیدیسم)، میزان کلسیم بیش از حد بالا رفته و در نتیجه آن، سنگ های کلیوی ایجاد می شوند.

گاهی اوقات، هیپرپاراتیروئیدیسم زمانی به وجود می آید که یک تومور کوچک و خوش خیم در یکی از غده های پاراتیروئید به وجود آمده و یا سبب ایجاد شرایط دیگری می شود که منجر به تولید بیشتر هورمون پاراتیروئید به وسیله این غده ها می شود.

برداشتن زائده یا تومور از آن غده ها تشکیل سنگ های کلیوی را متوقف می کند. همچنین، امکان دارد پزشک درمان بیماری را پیشنهاد کند که سبب تولید بیش از حد هورمون پاراتیروئید به وسیله این غده ها شده است.

درمان سنگ کلیه به نوع سنگ، وخامت آن و مدت زمان بروز علائم فرد بستگی دارد. درمان های مختلفی برای انتخاب وجود دارد. ضروری است تا فرد در ارتباط با انتخاب مناسب ترین روش با پزشک خود صحبت کند.

جراحی سنگ کلیه

صبر کردن برای دفع شدن خود به خودی سنگ
فرد اغلب می تواند به آسانی صبر کند تا سنگ دفع شود. احتمال دفع شدن خود به خودی سنگ های کوچک تر نسبت به سنگ های بزرگ تر بیشتر است.

در صورتی که درد قابل تحمل بوده، هیچ گونه علامتی از عفونت وجود نداشته، کلیه به طور کامل مسدود نشده و سنگ برای دفع شدن به اندازه کافی کوچک می باشد، صبر کردن برای دفع سنگ حداکثر به مدت ۴ تا ۶ هفته بدون خطر است. در هنگامی که فرد منتظر دفع شدن سنگ می باشد، باید مقادیری طبیعی آب بنوشد. ممکن است در هنگام وجود درد، فرد به داروی مسکن نیاز داشته باشد.

درمان سنگ کلیه کوچک
اغلب سنگ های کوچک نیازی به یک روش درمانی تهاجمی ندارند. ممکن است فرد قادر باشد تا به وسیله موارد زیر یک سنگ کوچک را دفع کند:

نوشیدن آب
نوشیدن ۲ تا ۳ لیتر آب در روز می تواند به شستشوی سیستم ادراری کمک کند. در صورتی که پزشک خلاف آن را بیان نکرده باشد، فرد باید جهت دفع ادراری شفاف یا نزدیک به شفاف به میزان کافی مایعات (عمدتا آب) مصرف کند.

دارو های مسکن
دفع یک سنگ کوچک می تواند با ایجاد مقداری ناراحتی همراه باشد. پزشک می تواند جهت تسکین درد خفیف دارو های مسکنی را از جمله ایبوپروفن (آدویل، موترین IB و غیره)، استامینوفن (تیلنول و غیره) یا ناپروکسن سدیم (آلیو) برای فرد تجویز کند.

درمان پزشکی
پزشک می تواند برای کمک به دفع سنگ کلیه برای فرد دارویی تجویز کند. این نوع از دارو که به آلفا بلاکر شناخته می شود، عضلات درون میزنای را شل کرده و به فرد در دفع سریع تر سنگ کلیوی با دردی کمتر کمک می کند.

درمان سنگ کلیه

روش های درمان سنگ کلیه
در این قسمت از مقاله می خواهیم شما را با انواع روش های درمانی سنگ کلیه آشنا سازیم

دارو درمانی
نشان داده شده که برخی دارو ها احتمال دفع شدن سنگ را افزایش می دهند. رایج ترین داروی تجویز شده برای این مورد تامسولوزین است. تامسولوزین یا فلومکس میزنای را شل کرده و عبور سنگ را تسهیل می کند. ممکن است فرد در هنگامی که منتظر دفع شدن سنگ می باشد، نیاز داشته باشد تا دارو های ضد تهوع و مسکن مصرف کند.

جراحی سنگ کلیه
در صورت بروز موارد زیر، برای برداشتن یک سنگ از میزنای یا کلیه احتمال دارد که به جراحی سنگ کلیه نیاز باشد:

دفع شدن سنگ موفق نباشد.
درد بیش از آن باشد که فرد بتواند برای دفع شدن سنگ منتظر بماند.
سنگ عملکرد کلیوی را تحت تاثیر قرار دهد
در صورتی که سنگ های کوچک در کلیه درد یا عفونتی ایجاد نکنند، می توان آن ها را بدون درمان رها کرد. برخی افراد تصمیم می گیرند که سنگ های کوچک خود را از بین ببرند. آن ها به دلیل ترس از دفع ناگهانی سنگ و ایجاد درد، این کار را انجام می دهند.

در صورتی که سنگ های کلیوی عفونت هایی مکرر ایجاد کرده و یا جریان ادرار را از کلیه مسدود کنند، باید با جراحی برداشته شوند. امروزه جراحی شامل برش هایی کوچک بوده و یا هیچ برشی در آن انجام نشده، دردی خفیف داشته و زمان استراحتی کوتاه دارد.

درمان سنگ کلیه در منزل
اگر سنگ کلیه کوچک باشد ممکن است با روش های زیر دفع شود. در ادامه به برخی از روش های درمان خانگی سنگ کلیه اشاره می کنیم.

درمان سنگ کلیه با هندوانه
یکی از بهترین درمان ها برای سنگ های کلیه کلسیمی آب هندوانه است. آب هندوانه باعث روان تر شدن ادرار می شود. خواص هندوانه برای افرادی که به سنگ کلیه مبتلا هستند بسیار زیاد است. آب هندوانه می تواند در پیشگیری و درفع سنگ کلیه بسیار موثر باشد.

ریحان
ریحان حاوی ترکیبات شیمیایی است که به تنظیم میزان اوریک اسید در بدن کمک کرده و تشکیل سنگ های کلیوی را سخت تر می کنند. همچنین، ریحان حاوی استیک اسید است. استیک اسید یک ترکیب شیمیایی است که سنگ ها را در خود حل می کند. مصرف روزانه یک قاشق چایخوری از عصاره ریحان یا آب خالص آن می تواند به پیشگیری و درمان سنگ های کلیوی کمک کند. این موارد را می توان به صورت آنلاین خریداری کرد.

 عصاره جوانه گندم
جوانه گندم حاوی ترکیباتی است که تولید ادرار را افزایش می دهند. این وضعیت سبب می شود تا سنگ ها آسان تر دفع شده و احتمال تشکیل آن ها نیز کاهش یابد. جوانه گندم حاوی آنتی اکسیدان هایی است که به دفع مواد معدنی و نمک های موجود در مجاری ادراری کمک می کنند.

بهترین مزایای ادراری جوانه گندم با مصرف روزانه ۶۰ تا ۲۵۰ سی سی عصاره یا آب خالص آن بدست می آید. قرص ها یا پودر های مکمل حاوی جوانه گندم نیز به صورت آنلاین و در فروشگاه های بهداشتی یافت می شوند.

 آب لیمو
لیمو حاوی سیترات است. سیترات ماده ای است که به شکستن رسوبات کلسیمی و آهسته تر کردن تشکیل آن ها کمک می کند. نوشیدن یک لیوان (۱۵۰ میلی لیتر) آب قبل از صبحانه و یک لیوان دیگر چند ساعت پس از صرف شام می تواند به شکستن سنگ های کوچک تر کمک کند.

در هنگام خرید توجه به برچسب های غذایی آب میوه ها الزامی است. بسیاری از محصولاتی که به عنوان آب لیمو معرفی شده اند، حاوی مقادیر کمی عصاره لیمو و مقادیر بسیاری مواد شیرین کننده هستند. این مواد می توانند خطر ابتلا به سنگ های کلیوی را افزایش دهند. خرید عصاره خالص لیمو به صورت آنلاین یا خرید لیمو ها و گرفتن آب آن ها در خانه آسان ترین راه های بدست آوردن آب لیموی طبیعی است.

سرکه سیب
سرکه سیب نیز حاوی اسید سیتریک است که می تواند رسوبات کلسیمی را در خود حل کند. ۲ قاشق غذاخوری سرکه سیب خالص به همراه ۲۵۰ سی سی آب می تواند علائم سنگ های کلیوی را کاهش داده و از بزرگ تر شدن آن ها جلوگیری کند. این ترکیب بیشترین تاثیر را قبل از صرف وعده غذا داشته و می توان آن را  چند بار در روز مصرف کرد. سرکه سیب و مکمل های آن با نام های تجاری مختلف به صورت آنلاین در دسترس هستند.

نوشیدن  آب
نوشیدن آب یکی از آسان ترین راه های پیشگیری و درمان سنگ های کلیوی است. بسیاری از مراجع بهداشتی، مصرف روزانه ۸ لیوان آب را توصیه می کنند. مصرف روزانه ۱۲ لیوان آب می تواند به تسهیل دفع یا آهسته تر کردن تشکیل رسوبات کلیوی کمک کند.

خارخسک
نوشیدنی هایی که از میوه خارخسک تولید می شوند می توانند به کاهش مقادیر فسفات در ادرار کمک کرده و تشکیل سنگ ها را دشوار تر کنند. این گیاه دارویی حاوی ترکیباتی است که برون ده ادراری را افزایش داده و به حل شدن رسوبات معدنی کمک می کنند. تمامی بخش های این گیاه و میوه آن می توانند به صورت خام مصرف شوند.

خارخسک را می توان به صورت قرص، دم جوش یا مکمل های مختلف خریداری کرد.مصرف یک قرص ۵۰۰ میلی گرمی یا یک فنجان دمجوش این گیاه می تواند برای پیشگیری از تشکیل سنگ های کلیوی و تسهیل دفع شدن آن ها کافی باشد.

 آب کرفس
کرفس حاوی آنتی اکسیدان ها و ترکیباتی است که تولید ادرار را افزایش می دهند. مصرف منظم دانه های کرفس به همراه وعده های غذایی می تواند احتمال ابتلا به سنگ های کلیوی را کاهش دهد. یک یا ۲ شاخه کرفس را می توان با آب ترکیب کرده و آب کرفس بدست آورد. جهت کمک به درمان سنگ های کلیوی و علائم آن ها می توان آب کرفس را به صورت روزانه مصرف کرد.

انگور خرس
خاصیت گند زدایی و حل کنندگی داروی گیاهی انگور خرس به پاکسازی مجاری ادراری کمک کرده و دفع سنگ های کلیوی را تسهیل می کند. برخی تحقیقات بیان دارند مصرف ۵۰۰ میلی گرم از انگور خرس خالص و خشک شده به صورت سه بار در روز می تواند برای افراد مبتلا به سنگ کلیه مفید باشد. مکمل های این داروی گیاهی جهت خرید به صورت اینترنتی یا در فروشگاه های مواد غذایی در دسترس می باشند.

 سوپ لوبیای قرمز
لوبیای قرمز حاوی مقادیر بسیاری منیزیم است. منیزیم یک عنصر شیمیایی است که به کاهش سنگ های کلیوی و علائم آن ها کمک می کند. یک راه دستیابی به مزایای این لوبیا ها این است که پوسته آن ها را جدا کرده و به آرامی ظرف مدت ۵ تا ۶ ساعت جوشاند. مایع بدست آمده را می توان به وسیله یک پارچه صاف کرده و به صورت گرم یا سرد نوشید. این مایع را می توان چند بار در طول روز مصرف کرد.

 روغن زیتون برای درمان سنگ کلیه
روغن زیتون فوق بکر یک روغن غلیظ و غنی است که با روان کردن مجاری ادراری به تسهیل دفع سنگ های کلیوی کمک می کند. مصرف ۱۵۰ میلی گرم از این روغن در هنگام صبح یا عصر می تواند سبب کاهش درد و ناراحتی شود. بهتر است این روغن را همزمان با مصرف دیگر گیاهان دارویی مصرف کرد.

دکتر رضا ولی پور ، متخصص ارولوژی در سعادت آباد