عشقه گیاهی است پیچنده، بالارونده، با برگ های کوچک، سبز و قلبی شکل که در صورت نزدیک بودن به درخت، دیوار، داربست یا صخره از آن بالا می رود؛ در غیر این صورت روی زمین می خزد و به عنوان گیاه پوششی عمل می کند.عشقه پیچک، پاپیتال و داردوست، از دیگر اسامی رایج این گیاه در زبان فارسی است.

طول بزرگ ترین ساقه ی بالارونده یا خزنده این پیچک به پنجاه متر هم می رسد. گل های این گیاه به رنگ زرد مایل به سبز است که 8 تا 10 سال بعد از کاشت آن ظاهر می شوند. عمر عشقه400 تا 500 سال و حتی 1000 سال گزارش شده است. میوه ی رسیده آن دارای مواد سمی است. محل رویش این گیاه در ایران جنگل های شمالی از آستارا تا گرگان و نیز در تهران است. این گیاه بومی آسیا، اروپا و شمال ایران است. این گیاه در مناطق کوهستانی مرطوب، کنار جویبارها و اراضی مرطوب می روید.

گیاه عشقه دارای برگ هایی است که به صورت دایره ای دور ساقه مستقیمی می پیچند. گل های چتری سبز مایل به زرد در مرکز این گیاه می رویند و انگور قرمز تولید می کنند. چین و چروک موجود در گردنه ی ریشه گویای میزان سن این گیاه است. این مسأله از اهمیت زیادی برخوردار است چرا که سن عشقه تا به چهار پنج سال نرسیده باشد، آماده بهره برداری نخواهد بود.

ترکیبات گیاه عشقه

فرآورده های حاصل از عشقه از ریشه و جوانه های بلند و نازک آن به نام مویه های ریشه تهیه می شوند. عناصر ترکیبات شیمیایی اصلی موجود در عشقه آسیایی عبارت است از جنسنوید (با نشان Rg1) گلوکان (پانکراس)، پلی ساکارید 2-3DPG، پپتید، مالتول و رغن مایع.صاره مایع الکل و به صورت انواع کپسول یا پودر است.1

خواص دارویی

دارویی جهت درمان زخم ها، به عنوان خلط آور و به علت ساپونین های استروئیدی موجود در آن به عنوان محرک جنسی استفاده می شود. برگ این گیاه اثر صفرابر، تصفیه کننده خون و خلط آور دارد و از آن در درمان سیاه سرفه، التهاب نای، برونشیت های مزمن، روماتیسم و نقرس، ترشحات مهبلی و پایین آوردن فشار خون استفاده می شود.

طرز استفاده:جهت درمان زخم ها برگ داردوست به مقدار 15 گرم به صورت دم کرده در یک لیتر آب و جهت شستشوی زخم ها استفاده می شود. عشقه سبب افزایش میزان توانایی، قوت و شادابی می شود. این خواص سبب می شود عشقه آسیایی همانند قهوه نقش یک محرک را بازی کند. اما داروهای محرک غالباً کنشهای بخشهای اصلی بدن را سامان می بخشند و زودرنجی، طپش قلب، اعتیاد و نگرانی در زمرة پاره ای از عوارض جانبی ناشی از مصرف این گیاه است. از طرف دیگر عشقه هیچگونه عارضه منفی از خود بر جای نمی گذارد و در طول حداقل 2000 سال گذشته به راحتی از آن استفاده شده است.

اگر از نوعی بیماری رنج می برید ممکن است پزشک معالج شما مصرف عشقه را تجویز کند. اگر آدم پا به سن گذاشته ای بوده باشید، مصرف عشقه می تواند فاصله زمانی لازم برای رجعت از حالت بیماری یا جراحی را کوتاهتر کند. مصرف این داروی گیاهی سبب میشود که مواظب افکار خود نیز باشید. اگر کسی هستید که دچار سرماخوردگیها یا گلودردهای زیادی میشوید، می توانید برای درمان برخی از این حالات به مصرف عشقه متوسل شوید. عشقه آسیایی در رفع مشکل عدم تمرکز نیز شما را کمک می کند. کشتی گیران برای افزایش میزان مقاومت بدن و توان آن از عشقه استفاده می کنند، در هر کدام از این شرایط عشقه به مثابه نوعی ژن تطبیق شدنی عمل می کند که به بدن کمک می کند تا با اثرات هر نوع فشار روحی اعم از اینکه ویروس، باکتری، احساس و عاطفی، روحی یا فیزیکی بوده باشد مبارزه کند. اثرات فشار روحی ممکن است به اندازة انواع سردردها یا سرماخوردگیها چندان جدی نباشد، لیکن می تواند در پاره ایی مواقع نظیر پیری زودرس و سریع، زوال حافظه. بیماری قلبی، سرطان و آرتریت از حدت و شدت بیشتری برخوردار باشد. به هنگام مصرف عشقه در پی یافتن فرآورده های استاندارد آن باشید. دسترسی به فرآورده استاندارد تنها راه حصول اطمینان از کیفیت فرآورده گیاهی است. برای این منظور عشقه سفید یا قرمز را که به طور استاندارد حاوی 1/5 درصد جنسنوسید است که با علامت Rg1 مشخص شده است، مصرف کنید. مقدار تجویزی عبارت است از 1 تا 2 گرم ریشه تازه، 0/6 تا 2 گرم ریشه خشک شده یا 200 تا 600 میلی گرم عصاره مایع روزانه.

اگر سالم هستید و عشقه را به منظور افزایش بازدهی فیزیکی یا فکری خود، پیشگیری از مرض یا بهبود مقاومت بدن در قبال فشار روحی مصرف می کنید، مثلاً روزانه به مدت 15 تا 20 روز 1 تا 2 گرم ریشه تازه، 0/6 تا 2 گرم ریشه خشک، یا 200 تا 600 میلی گرم عصاره مایع سپس به مدت دو هفته مصرف آنرا قطع کنید. برای تقویت روند بهبودی پس از بیماری، افراد مسن باید روزانه دو بار 0/5 گرم عشقه آنهم به مدت سه ماه مصرف کنند، سپس مصرف آنرا متوقف کنند یا اینکه روزانه دو بار 0/5 گرم عشقه به مدت یک ماه مصرف و سپس دو ماه وقفه ایجاد شود. سپس در صورت مایل این روند مصرف از سر گرفته شود.2

نکات احتیاطی

افراد مبتلا به بیماری قلبی، دیابت و فشار خون پایین نیز باید در مصرف عشقه احتیاط کنند. از مصرف عشقه در صورت ابتلا به هر نوع بیماری جدی اجتناب ورزید. اگر باردار هستید از مصرف عشقه پرهیز کنید چون ایمنی آن در طول دوره بارداری هنوز اثبات نشده است.

تداخل های احتمالی

عشقه می تواند اثرات کافئین یا سایر محرکها افزایش دهد، سبب شود که احساس نگرانی یا عصبیت نمایید یا اینکه ضربان قلب و فشارخون شما افزایش یابد. ممکن است در اثر مصرف آن بیشتر عرق کنید، با مشکلات خواب مواجه شوید یا اینکه ضربان شما نامنظم گردد.

عشقه می تواند اثرات سولفات فنلزین 0ناردیل) یا سایر داروهای ضد روانی یا داروهای فشارخون یا دیابت را افزایش دهد. این داروی گیاهی با استرویید تداخل پیدا می کند. اگر از این داروها مصرف می کنید هرگز بدون مشورت با پزشک معالج خود به سراغ آن نروید.3